Wiedza da wam wszystko, wiedza zastąpi wam szczęście osobiste, wchłonie wasze porywy, zastrzeli w jedno ognisko wspólne wasze siły; da wam cel w życiu, stanowisko niezależne, zdrowie fizyczne i moralne, wpływ, szacunek, zadowolenie! Patrzcie, jak szczęśliwy jest ten botanik, który całe swe życie przesiedział nad drobowidzem; matematyk - wódz długich szeregów cyfr i znaków; historyk, który tak się w wieki minione pogrążył, że duch jego, oderwany na chwilę od ukochanych bohaterów przeszłości, tęskni do nich jak do braci - rówieśników swoich. Uwierzyliśmy w moc czarowną wiedzy. Nazwaliśmy książkę jedynym przyjacielem, naukę - jedyną kochanką, badanie - jedyną rozkoszą, szukanie prawdy jedynym celem życia. A może ludziom, nie książkom, należało życie swe poświęcić? Co dała nam wiedza w zamian za zmarnowanie zdrowie, za młodość straconą bezpowrotnie? Nie zapewniła nam świetnych materialnych korzyści; jesteśmy marnie płatnymi pracownikami bogatych. Sprytni nieucy zagarnęli owoce naszej pracy; oni zabrali nam kierownictwo masami, tylko oni mają dziś możność działania na wielką skalę. Ciągną korzyści z ulepszeń, odkryć i wynalazków naszych, a my z każdą ideą, każdym wytworem pracy do nich się zwracać musimy z prośbą o poparcie, z obawą, czy zechcą spojrzeć łaskawie na owoc wieloletnich trudów i wysiłków naszych. Czy wiedza zapewniła nam szczęście osobiste? Nauka powinna mieć swoich fanatyków, ale ogół winien się kierować zasadą: "Wiedza na usługi człowieka, praca, siły nasze - dla bliźnich"
Fragment zaczerpnięty z pisma “Wędrowiec” 1900 r. nr 30
Dodaj komentarz